Keban Barajı
Çatalağzı Termik Santrali
Türkiye ekonomisi büyüdükçe enerjiye olan talep de hızla büyümeye başladı. Ayrıca nüfus da hızla artıyor ve şehirleşme hızla çoğalıyordu. Bu durum enerjiye olan talebi daha da fazla artırmıştı. Elektrikli aletlerin çoğalması ve elektriğin hayatın her alanına girmesi talebi, ekonomik büyüme azalsa da artsa da, devamlı artmasına sebep oluyordu.
Enerji ihtiyacını karşılamaya kömür ve su yetmeyince, rahmetli Turgut Özal tarafından, hem hızla ihtiyaca cevap verebilmesi hem çabuk kurulabilmesi ve hem de çevreci olması nedeniyle, doğalgaz santralleri kurulmasına başlandı.
Doğalgaz Çevrim Santrali
Ancak 2000'li yıllarda doğalgaz ithalinin cari açığa olumsuz etkileri giderek artınca, farklı çözüm yolları aranmaya başlandı. 18.05.2009 tarihli Elektrik Enerjisi Piyasası ve Arz Güvenliği Strateji Belgesine göre 2023 yılına kadar;
Son beş senedir, giderek artan bir şekilde, Milli, Yerli ve Yenilenebilir enerji kaynaklarına daha çok ağırlık verilmekte olup, üretimdeki payları giderek artmaktadır.
Kurulu güçlerin 2020 Nisan sonu kaynak bazında ilk beş sıralaması şu şekilde karşımıza çıkıyor:
| BİRİNCİL KAYNAK | SANTRAL ADEDİ | KURULU GÜÇ (MW) |
| AKARSU | 559 | 7.882,7 |
| ASFALTİT KÖMÜR | 1 | 405,0 |
| ATIK ISI | 84 | 363,8 |
| BARAJLI | 126 | 20.830,7 |
| BİYOKÜTLE | 186 | 824,1 |
| DOĞAL GAZ | 331 | 25.654,0 |
| FUEL OİL | 11 | 305,9 |
| GÜNEŞ | 7.058 | 6.134,3 |
| İTHAL KÖMÜR | 15 | 8.966,9 |
| JEOTERMAL | 54 | 1.514,7 |
| LİNYİT | 48 | 10.101,0 |
| LNG | 1 | 2,0 |
| MOTORİN | 1 | 1,0 |
| NAFTA | 1 | 4,7 |
| RÜZGAR | 275 | 7.762,8 |
| TAŞKÖMÜR | 4 | 810,8 |
| TOPLAM | 8.755 | 91.564,5 |
Kaynaklara ve kuruluşlara göre kurulu güç
24 Mayıs 2020 günü bir rekor kırıldı, elektrik üretimimizin yüzde 90’ını yerli ve yenilenebilir kaynaklardan elde ederek günlük üretimde yeni bir rekora daha imza attık. Toplam elektrik üretimindeki yenilenebilir enerji oranları,
Yeni dönemde, milli, yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarına daha çok önem verileceğini söylemekle birlikte, yeni bir enerji kaynağı olarak adlandırılan Verimlilik de gündemimize daha çok girecek.
Enerji verimliliği, enerji tüketimini asgari seviyeye indirmektir, ve bunu da
- hayat standardını,
- üretim kalitesini, ve
- işletme kârlılığını düşürmeden yapmaktır.
Yeni dönemde karşımıza çıkacak en önemli enerji devrimlerinden bir tanesi de enerji depolama hususu olacaktır.
Enerji depolama ile, bir yandan enerjinin kullanıldığı alanlarda oluşan atık enerjiyi depolama, diğer yandan, yalnız belirli zamanlarda enerji verebilen yenilenebilir enerji kaynaklarının enerjisini depolayarak, enerji temin zamanı ile talebi arasında doğabilecek farkı giderme amaçlanmaktadır.
Ülkemizde ve Dünyada yenilenebilir enerji kaynakları ve üretilen enerjinin depolanması çok büyük önem arz etmektedir. Enerji çok değişik formlarda depolama yöntemleri vardır. Örneğin biyolojik depolama, kimyasal depolama, ısıl depolama, elektriksel depolama, potansiyel enerji, yerçekimi potansiyel enerjisi, kinetik enerji vb.
***
6 Haziran 2020 tarihinde sn Cumhurbaşkanımız tarafından açılan, Mardin ve Şırnak İl sınırları arasında Dargeçit ilçesinin 15 km. doğusunda, Dicle Nehri üzerinde yer alan, 10,6 Milyar m³ depolama hacmi ile Atatürk ve Keban barajlarından sonra Türkiye'nin 3. büyük depolama hacmine sahip barajı olan ılısu barajına, Türkiye'nin her noktasında hizmeti bulunan, hemşehrimiz, hocamız ve Orman ve Su eski bakanımız Prof Dr Veysel EROĞLU beyin ismi verilmiştir. Hayırlı olsun, iftihar ediyoruz.
Prof Dr Veysel Eroğlu Barajı ve HES, temelden 135 metre yüksekliğe, 24 milyon metreküp dolgu hacmine ve 1 820 metre kret uzunluğuna sahiptir. Güneydoğu Anadolu Projesi’nin (GAP) en önemli tesislerinden biri olan Baraj ve HES’in planlama çalışmaları 1950’li yıllara kadar uzanmaktadır. DSİ Genel Müdürlüğü’nün kurulduğu 1954 yılından bu yana Dicle Nehri sularından yararlanmak adına çalışmalar yapılmış, Kesin Proje Raporu Temmuz 1982 yılında hazırlanmıştır. Ülkemizin 70 yıllık hayali olan barajın temeli 2008 yılında atılmış ve inşaat çalışmaları başlamıştır.
***
Dünyanın ilk, %100 yenilenebilir enerji ile enerjilendirilen şehri Afyonkarahisar olabilir. Sonraki yazılarımızda bu konuya değineceğiz.